Ημερίδα ΣΥΡΙΖΑ ΝΕ Σάμου για την Αγροτική Πολιτική και τους Συνεταιρισμούς (Ομιλία Συντονίστριας του Τμήματος Αγροτικής Πολιτικής)

Μιλώντας η Ειρ. Κατσινοπούλου, συντονίστρια του Τμήματος αγροτικής Πολιτικής, σχετικά με τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για τους συνεταιρισμούς τόνισε:

Ότι η Κυβέρνηση της Αριστεράς θα προχωρήσει σε άμεση κατάργηση των “συνεταιρισμών σφραγίδων”. Η αξιοποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων θα γίνει μέσω της εκκαθάρισης και διάθεσης των περιουσιακών στοιχείων που σχετίζονται με την παραγωγική διαδικασία σε ενεργούς συνεταιρισμούς, οι οποίοι θα αποτελούν και τους φορείς υποδοχής των μελών του υπό εκκαθάριση συνεταιρισμού.

Θα δοθεί έμφαση στον παραγωγικό προσανατολισμό των Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων (ΑΣΟ) με υποχρεωτική  διάθεση του μεγαλύτερου μέρους της παραγωγής των μελών του συνεταιρισμού μέσα από αυτόν.

Χωρίς να παραγνωρίζεται η δυναμικότητα και η ανάγκη ύπαρξης σε ορισμένες περιπτώσεις μικρών συνεταιρισμών, βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη ενός υγιούς συνεταιριστικού κινήματος είναι η δημιουργία ισχυρών πρωτοβάθμιων συνεταιριστικών οργανώσεων. Ο βασικός κορμός του συνεταιριστικού χάρτη θα είναι ο πρωτοβάθμιος συνεταιρισμός, ο οποίος πρέπει να ελέγχεται και να διοικείται άμεσα από τους συμμετέχοντες σε αυτόν. Εδώ πρέπει να λειτουργεί καθετοποιημένα το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγικής δραστηριότητας. Από την άλλη θα προβούμε σε κατάργηση του Ν.4015 και ειδικότερα των διατάξεων που ακυρώνουν την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι απαγορεύοντας στους συνεταιρισμούς να συμπράττουν και να συνιστούν μεταξύ τους ενώσεις. Θα υπάρχει δυνατότητα συμπράξεων συνεταιρισμών όπου κρίνεται σκόπιμο από τους ίδιους, χωρίς οι κάθε είδους συνεργασίες σε β’ βαθμό να αφαιρούν αντικείμενα και αρμοδιότητες από τον πρωτοβάθμιο συνεταιρισμό, ή να στερούν από τα μέλη του το δικαίωμα ελέγχου και συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων βάσει της αρχής της επικουρικότητας. Ταυτόχρονα θα γίνεται παροχή κινήτρων για την συγχώνευση και σύμπραξη πρωτοβάθμιων συνεταιρισμών, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται ικανοποιητικό μέγεθος αυτών και η οικονομική βιωσιμότητα τους. Οι β/θμιοι συνεταιρισμοί (ενώσεις) θα ασχολούνται με ζητήματα περισσότερο σύνθετα όπως προμήθειας πρώτων υλών, συμμετοχής σε διαγωνισμούς, marketing κλπ

Εκτός από τον αυτονόητο έλεγχο που ασκείται από τα μέλη και τα όργανα των ΑΣΟ, εποπτεία θα ασκείται και από μία δημόσια ανεξάρτητη αρχή.

Ρύθμιση χρεών με ταυτόχρονο λογιστικό και διαχειριστικό έλεγχο. Θα πρέπει να γίνει ρύθμιση των χρεών τους μετά από λογιστικό έλεγχο, απόδοση ευθυνών σε πρόσωπα που ευθύνονται για φαινόμενα κακοδιαχείρισης ενώ παράλληλα επιβάλλεται η εκπόνηση μελετών τόσο αποτίμησης της χρηματοοικονομικής και περιουσιακής κατάστασης τους όσο και οικονομικής βιωσιμότητας τους. Για την ρύθμιση των χρεών των ενεργών ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ, μετά την διενέργεια λογιστικού ελέγχου και της απόδοσης ευθυνών, ακολουθεί μελέτη βιωσιμότητας του συνεταιρισμού. Ενδεικτικά, βιώσιμοι θεωρούνται όσοι, δεν έχουν  αρνητική καθαρή θέση, κεφάλαιο κίνησης μικρότερο του 70% του ετήσιου τζίρου και οι ετήσιες δανειακές υποχρεώσεις δεν υπερβαίνουν το 70%  των ετήσιων κερδών. Υπάρχουν οι  βιώσιμοι συνεταιρισμοί . Από όσα μας είπε χθες το ΔΣ της ΕΟΣΣ φαίνεται να ανήκει σε αυτούς τους συνεταιρισμούς. Όσοι από αυτούς επιθυμούν να ενταχθούν σε ρύθμιση χρεών οφείλουν να καταθέσουν ένα σχέδιο εξυγίανσης. Η ρύθμιση χρεών περιλαμβάνει τόσο τους τόκους υπερημερίας  και των πανωτοκίων που διαγράφονται όσο και μείωση των σημερινών επιτοκίων. Δυνητικά μπορεί να υπάρξει και περίοδος χάριτος για την αποπληρωμή του κεφαλαίου.    Για όσους κριθούν μη βιώσιμοι από την μελέτη βιωσιμότητας, θα πραγματοποιηθεί από σχήμα που περιλαμβάνει το Υπουργείο Οικονομικών, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και την Περιφέρεια,  μελέτη σκοπιμότητας για το πόσο είναι απαραίτητοι ή όχι για την τοπική ανάπτυξη και την συνέχιση της παραγωγικής δραστηριότητας.  Για τους συνεταιρισμούς που κρίνονται απαραίτητοι για την τοπική ανάπτυξη, θα πραγματοποιηθεί κούρεμα χρέους ώστε να καταστούν βιώσιμοι, καθώς και κατάρτιση επιχειρησιακού σχεδίου(μαζί με κάθε είδους τεχνική και οικονομική υποστήριξη), το οποίο θα παρακολουθείται αυστηρά για την υλοποίηση του από την θυγατρική της δημόσιας αγροτικής τράπεζας.

Θέση μας είναι η απαλλαγή από φορολογία των εσόδων που αποκτούν οι ΑΣΟ από δραστηριότητες που εμπίπτουν στους σκοπούς των καταστατικών τους.

Θα δοθούν επενδυτικά κίνητρα για: μεταποίηση και πιστοποίηση των προϊόντων, εξασφάλιση και δημιουργία θέσεων εργασίας στην τοπική κοινωνία, μείωση κόστους παραγωγής,προστασία τοπικού περιβάλλοντος, αύξηση των εξαγωγών,δημιουργία παραγωγικών και εμπορικών δικτύων.

Η δημοκρατική λειτουργία είναι βασικό σημείο. Εφαρμογή της αρχής: ένα μέλος – μία μερίδα – μία ψήφος.Εφαρμογή απλής αναλογικής με ολιγοσταυρία. Δυαδικό σύστημα διοίκησης με ένα διευθυντικό και ένα εποπτικό όργανο με σαφείς διακριτούς ρόλους με έλεγχο από τους δημοκρατικά εκλεγμένους εκπροσώπους των μελών του συν/μου ή της Ένωσης , βάσει καταστατικού που στο σημείο αυτό θα είναι υποχρεωτικά διατυπωμένο σε σχετικό σχέδιο νόμου. Σε συνεταιρισμούς με ετήσιο κύκλο εργασιών μεγαλύτερο ενός συγκεκριμένου μεγέθους, ο έλεγχος να πραγματοποιείται με την υποχρεωτική συνδρομή ορκωτών λογιστών.

Τέλος σημαντικός κόμβος σε μια συνεταιριστική αναγέννηση είναι η δημόσια τράπεζα αγροτικής πίστης. Η δημιουργία δημόσιας τράπεζας αγροτικής πίστης θα αποτελέσει ακόμη ένα μέσο για την στήριξη των συνεταιριστικών οργανώσεων. Πέραν της ευνοϊκής χρηματοδότησης προς αυτούς για επενδύσεις με αυστηρή παρακολούθηση της υλοποίησης τους, θα παρέχει οικονομοτεχνική βοήθεια ώστε να προκρίνονται οι κατάλληλες επενδύσεις προς την εξυπηρέτηση τόσο των μελών των συνεταιρισμών όσο και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου λαμβάνοντας υπόψη πέραν από στενά οικονομικά κριτήρια βιωσιμότητας της επένδυσης, επίσης αναπτυξιακά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια.

Μιλώντας η συντονίστρια του τμήματος αγροτικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ για μέτρα στήριξης των παραγωγών εξήγγειλε την : 

• Επαναφορά του ΦΠΑ στα γεωργικά εφόδια στα προμνημονιακά επίπεδα.

• Καθιέρωση φθηνού αγροτικού πετρελαίου, σε ποσότητα που θα καθορίζεται από την ετήσια δήλωση καλλιέργειας κάθε παραγωγού. 

• Μειωμένο τιμολόγιο της ΔΕΗ για όλη την καλλιεργητική περίοδο.  

• Κάρτα αγρότη  για την χορήγηση χαμηλότοκων, βραχυπρόθεσμων καλλιεργητικών δανείων, με οικονομικό πλαφόν 

• Ίση μεταχείριση  με τους υπόλοιπους φορολογούμενους (ατομικό αφορολόγητο 12.000, περισσότερες κλίμακες και αλλαγή των συντελεστών φορολογίας ώστε να ελαφρύνονται τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα) 

• Κατάργηση τέλους επιτηδεύματος 

• Κατάργηση της προκαταβολής φόρου

• Εντατικοποίηση των κρατικών μηχανισμών ελέγχου της αγοράς και άμεση πάταξη των υπερτιμολογήσεων, των ενδοομιλικών συναλλαγών, των εναρμονισμένων τιμών και παράνομων ελληνοποιήσεων.

• Υποχρεωτική αναγραφή τιμής παραγωγού και τόπου παραγωγής σε όλα τα σημεία πώλησης 

• Δημιουργία μητρώου εξαγωγέων 

• Ενεργοποίηση του μητρώου εμπόρων αγροτικών εφοδίων και προϊόντων

• Στήριξη και προώθηση καινοτόμων τρόπων διάθεσης αγροτικών προϊόντων (π.χ ηλεκτρονικό εμπόριο)

«Απέναντι στο κυρίαρχο πρότυπο του ατομισμού και του κατακερματισμού του κοινωνικού ιστού», είπε κα Κατσινοπούλου, «αντιτάσσουμε τη συλλογικότητα και την αναγέννηση του συνεργατισμού και των τοπικών κοινοτήτων. Η οργάνωση των αγροτών (γεωργών, κτηνοτρόφων και αλιέων)  σε συνεργατικά σχήματα είναι θεμελιώδης προϋπόθεση για την επιτυχία του σχεδίου μας. Εξίσου σημαντικό είναι να ενταχθούν σε αυτή τη διαδικασία όλοι οι εμπλεκόμενοι με την αγροτική παραγωγή, όπως οι γεωτεχνικοί επιστήμονες, στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, και ιδιαίτερα οι χιλιάδες άνεργοι από αυτούς μέσα από συνεργατικά σχήματα και κοινωνικές επιχειρήσεις,  τα περιβαλλοντικά κινήματα  και οργανώσεις, τα κινήματα «χωρίς μεσάζοντες»  και γενικότερα τα δίκτυα αλληλεγγύης. Ο πρωτογενής τομέας μπορεί να αποτελέσει μια βιώσιμη διέξοδο για την αύξηση της απασχόλησης και την καταπολέμηση  της ανεργίας, όπως επίσης να προσφέρει συμπληρωματικό εισόδημα σε ένα μεγάλο αριθμό νοικοκυριών. Η στήριξη της επιστροφής στην ύπαιθρο θα περιλαμβάνει: Σε μακροχρόνια ανέργους παραχώρηση δημόσιας γης και κίνητρα αξιοποίησης σχολαζουσών γαιών.   Καταβολή ενίσχυσης , η οποία θα προηγείται της εγκατάστασης ώστε να συμβάλλει στην αντιμετώπιση των δαπανών αυτής. Διαρκή τεχνική και επιστημονική στήριξη καθώς και την εκ των προτέρων σχετική εκπαίδευση. Ευνοϊκή χρηματοδότηση με αποπληρωμή μόνο των τόκων για την πρώτη πενταετία.  Σχεδιάζουμε τη δημιουργία ενός δικτύου ερευνητικών μονάδων, σε συνεργασία με τα ΑΕΙ στην κατεύθυνση της ανάπτυξης της υπαίθρου και της ανάδειξης των τοπικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων. Έρευνα και ανάπτυξη του κλάδου της γεωργικής τεχνολογίας προσαρμοσμένης στις καλλιεργητικές ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής γεωργίας. Αυτό σημαίνει ότι γρήγορα μπορεί να δημιουργηθεί ένα ινστιτούτο για το σαμιώτικο αμπέλι.»  

Εξήγγειλε κτηματολόγιο και χωροταξία παντού: «Ολοκλήρωση του εθνικού κτηματολογίου, αποτύπωση των δημόσιων εκτάσεων που παραμένουν γεωργικά αναξιοποίητες. Χωροταξικός σχεδιασμός για  κάθε παραγωγική δραστηριότητα και παρεμπόδιση κερδοσκοπικών αλλαγών χρήσης σε βάρος της γεωργικής γης.  Αναδασμοί, προστασία γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας, παροχή κινήτρων για αποφυγή κατάτμησης γεωργικής γης, φορολογικά αντικίνητρα για όσους κατέχουν γεωργική γη και δεν την καλλιεργούν.

Υποστήριξη και ενεργοποίηση όλων των δημόσιων δομών  που σχετίζονται με το γενετικό υλικό της γεωργίας όπως είναι τα κέντρα σποροπαραγωγής και γενετικής βελτίωσης φυτών και ζώων, τράπεζες σπόρων και γενετικού υλικού αλλά και στήριξη των ιδιωτικών και κοινωνικών φορέων  που δραστηριοποιούνται στον τομέα της διατήρησης, αναπαραγωγής, εμπορίας και προώθησης του εγχώριου γεωργικού γενετικού υλικού.»  

Τοποθετήθηκε υπέρ μίας νέας ριζοσπαστικής Κοινής Γεωργικής Πολιτικής. «Η μεταρρύθμιση  της ΚΑΠ  του 2003 και οι ρυθμίσεις του  «ελέγχου υγείας» το 2008, επέφεραν δυσμενέστατα αποτελέσματα στην ελληνική αγροτική παραγωγή, επιτείνοντας τα μακροχρόνια διαρθρωτικά της προβλήματα και οξύνοντας την παρατεταμένη κρίση. Η καταστροφική όπως αποδείχθηκε αποδέσμευση των ενισχύσεων από την παραγωγή και οι εθνικά απαράδεκτες επιμέρους ρυθμίσεις στα κρίσιμα αγροτικά προϊόντα ( ελαιόλαδο, τεύτλα, καπνό, βαμβάκι, σιτάρι, οπωροκηπευτικά, κρασί) οδήγησαν σε μαζική εγκατάλειψη δυναμικών καλλιεργειών, μείωση του όγκου και της αξίας της παραγωγής και ραγδαία  συρρίκνωση του αγροτικού πληθυσμού, ιδίως των μικρομεσαίων  αγροτών, με αρνητικές οικονομικές, κοινωνικές και εθνικές συνέπειες.

Ο σχεδιασμός της ευρωπαϊκής γεωργικής πολιτικής για την περίοδο 2014-2020 είναι για πρώτη φορά τόσο  άμεσα συνδεδεμένος με την συνολική πολιτική λιτότητας και δημοσιονομικής πειθαρχίας που διαμορφώνεται στο πλαίσιο του νεοφιλελεύθερου προσανατολισμού της ΕΕ και της οικονομικής κρίσης.  Με τον νέο μειωμένο προϋπολογισμό η Ελλάδα χάνει το 12% του δημοσιονομικού φακέλου των άμεσων ενισχύσεων και το 6% των πόρων για αγροτική ανάπτυξη.

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η απαράδεκτη ρήτρα της αναστολής χρηματοδότησης των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης αν δεν τηρηθούν τα ασφυκτικά δημοσιονομικά μέτρα που επιβάλλει το σύμφωνο δημοσιονομικής σταθερότητας, όπως προβλέπεται στον Γενικό Κανονισμό των Διαρθρωτικών Ταμείων της ΕΕ.  Μια απαράδεκτη ρύθμιση που ακυρώνει στην πράξη την έννοια της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, σε μια περίοδο που ιδίως οι χώρες του Νότου που βρίσκονται σε προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής, έντονης ύφεσης και υψηλότατης ανεργίας, έχουν την απόλυτη ανάγκη των κοινοτικών πόρων ώστε να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη τους.

Η  μείωση των δασμών και των δασμολογικών ποσοστώσεων  που έχει συμφωνηθεί στα πλαίσια διμερών συμφωνιών της ΕΕ με τρίτες χώρες για στρατηγικού χαρακτήρα ελληνικά και μεσογειακά αγροτικά προϊόντα, αποτελεί θέμα ιδιαίτερης προσοχής και επαναδιαπραγμάτευσης από την ελληνική πλευρά, με στόχο την   προστασία των ελληνικών- μεσογειακών προϊόντων  . 

Σε επίπεδο ΕΕ, με την δημιουργία κατάλληλων συμμαχιών ιδίως των χωρών του Νότου, επιδιώκουμε μια ριζική αναθεώρηση της ΚΑΠ με στόχο: Αύξηση των προϋπολογισμού για τη γεωργία. Ακύρωση της ρήτρας της αναστολής χρηματοδότησης των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης αν δεν τηρούνται οι όροι του συμφώνου δημοσιονομικής σταθερότητας. Δημιουργία ενός ευρωπαϊκού ταμείου διαχείρισης γεωργικών κρίσεων χρηματοδοτούμενο αποκλειστικά από τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Το ταμείο αυτό θα έχει ως σκοπό την εξασφάλιση των παραγωγών από ιδιαίτερα σοβαρές φυσικές καταστροφές καθώς και από  αναταραχές στις διεθνείς αγορές προϊόντων.Ενδυνάμωση του ρόλου της αγροτικής πολιτικής ως εργαλείο περιφερειακής ανάπτυξης. Ιδιαίτερη πολιτική στήριξης της νησιωτικής και ορεινής παραγωγής. Προτεραιότητα στην ποιοτική γεωργία (ποιοτικά, παραδοσιακά και βιολογικά προϊόντα) και ολική απαγόρευση γενετικά τροποποιημένων.»